Książki roku 2019

Nie narzekam na mijający rok. Po smutnym i kiepskim 2018, ten rok był dla nas łaskawszy, wypełniony podróżami, pracą (satysfakcjonującą), spotkaniami i książkami. Zimą oglądaliśmy wschód słońca na pustyni i zachwycaliśmy się kolorami Maroka, latem przemierzyliśmy pociągami Azję, zakochaliśmy się w Bajkale i wróciliśmy po raz kolejny nad górskie jeziora Kirgistanu. Dwanaście dób w pociągu sprawiło, że przeczytałam latem więcej niż zwykle, ale poza tym starałam się zwalniać, czytając tylko to, na co naprawdę miałam ochotę. Czytam tyle do pracy, że muszę odpoczywać od książek i nie mam z tym problemu. Owszem, ciągle zdaje mi się, że coś mnie omija, że nie nadążam, ale wiem dobrze, że nadążać się po prostu nie da.

Nie napiszę więc, ile przeczytałam książek, bo jak zwykle trudno je policzyć. Nie spisuję niewydanych manuskryptów (nie przestaje mnie bawić to, że pod tym romantycznym słowem kryją się dzisiaj zwykłe pdfy), notuję tylko to, co przeczytałam dla przyjemności. Co roku czytam mniej więcej tyle samo, ten rok nie jest wyjątkiem. Najwyraźniej prowadzę, wbrew pozorom, dość regularny tryb życia, przynajmniej czytelniczo.

A żeby tradycji stało się zadość, wybrałam dziesięć książek, które zrobiły na mnie największe wrażenie. Nie są to tylko tytuły wydane w tym roku, ale (niestety) nowości zdecydowanie dominują. Nie ma wśród nich książek Wydawnictwa Poznańskiego, choć parę chętnie bym zamieściła 🙂

Kolejność przypadkowa.

Marcel Proust „W stronę Swanna”, tłum. Krystyna Rodowska, wyd. Officyna 2018

Zaczynam z przytupem. Snobistycznie i ambitnie, a co. Zawsze bałam się Prousta, ale piękne, nowe wydanie i ciekawy projekt tłumaczeniowy wydawnictwa Officyna sprawiły, że poczułam się zachęcona. Czytałam „W stronę Swanna” przez kilka miesięcy, czasem po małym kawałeczku, czasem zanurzając się na kilka dni. Czytałam dla pięknej frazy, dla bogactwa słów i bardzo żałuję, że nie mogę go przeczytać w oryginale. Piękne doświadczenie, które będę kontynuować, ukazał się już bowiem drugi tom.

Colin Thubron „Po Syberii”, tłum. Dorota Kozińska, wyd. Czarne 2011

Wróciłam do tej książki po latach, w kolei transsyberyjskiej, kiedy za oknem migotały wody Jeniseju. Po raz kolejny zachwyciłam się tym, jak Thubron patrzy, jak pisze. Nie ma w nim ani grama zachodniej wyższości, jest tylko zaciekawienie, ogromna wiedza i erudycja. Kiedy ja spacerowałam nad Bajkałem, autor tej książki – osiemdziesięciolatek! – był także na Syberii, w dużo trudniej dostępnym regionie, pracując nad kolejną książką. Chciałabym być Thubronem, kiedy dorosnę. A póki co nie mogę się doczekać jego nowej książki.

Joanna Gierak-Onoszko „27 śmierci Toby’ego Obeda”, wyd. Dowody na Istnienie 2019

Debiutancka książka Joanny Gierak-Onoszko znalazła się w wielu zestawieniach najlepszych książek roku, i nie dziwi mnie to. To świetnie napisany reportaż o sprawach ważnych i trudnych. Przeczytałam dopiero niedawno i jestem po wrażeniem. Najbardziej podoba mi się to, że autorka nie zdecydowała się na książkę o Kanadzie, w której zmieściłaby kilka lub kilkanaście ciekawych tematów. Wybrała jeden, wstrząsający, i potrafiła zbudować wokół niego całą opowieść.

Michał Milczarek „Donikąd. Podróże na skraj Rosji”, wyd. Czarne 2019

Kolejna książka o Rosji w moim zestawieniu – nic dziwnego, tematy rosyjskie zdominowały moje tegoroczne lektury. Czytając „Donikąd”, czułam się rozdarta. Przeważnie zachwycał mnie styl Milczarka, który trochę chyba wzorował się na Ziemowicie Szczerku, ale chwilami czułam, że ociera się o egzaltację i banał. Ostatecznie jestem jednak zauroczona, i jak napisał na okładce Szczerek właśnie, zmilczarczona. Napiszę więcej, bo mam ochotę zasypać was cytatami z tej książki!

Maciej Zaremba Bielawski „Dom z dwiema wieżami”, tłum. Mariusz Kalinowski, wyd. Karakter 2018

Kolejna książka, o której napisali już wszyscy, nie ma więc co się powtarzać. Zaremba Bielawski pokazuje, jak wykorzystać rodzinną historię do opowiedzenia czegoś więcej. To książka o tym, co to znaczy być Żydem w Polsce, o mowie nienawiści i tym, do czego prowadzi. Lektura konieczna i obowiązkowa. Zwłaszcza dziś.

Paweł Piotr Reszka „Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota”, wyd. Agora 2019

Oszczędny w słowach reportaż o pamięci, a raczej jej braku, o tym, jak człowiek człowiekowi plądruje grób i bezcześci szczątki. Kolejna ważna i bolesna lektura, o której nie da się zapomnieć. Więcej tu.

Monika Sznajderman „Pusty las”, wyd. Czarne 2019

Ujęła mnie ta książka o szukaniu śladów ludzi, którzy mieszkali w naszych miejscach przed nami. To także książka o pamięci, którą Sznajderman stara się przywracać. Dla mnie, tak jak dla autorki, ważne jest to, czyimi ścieżkami chodzę, kto wytyczył drogę do mojego domu, uprawiał jabłonki rosnące na łące. „Pusty las” to historia wysiedleń, ale też budowania życia w miejscach zostawionych przez innych. Piękna.

Urszula Zajączkowska „Patyki, badyle”, wyd. Marginesy 2019

Autorka jest badaczką, ale też poetką, opowiada więc o patykach i badylach z czułością i wiedzą zarazem. Takie przyrodopisarstwo cenię sobie najwyżej. Przeczytałam z wielką przyjemnością i będę wracać po wielokroć.

Mikołaj Łoziński „Stramer”, Wydawnictwo Literackie 2019

Na koniec dwie powieści, których na zdjęciu brak, powędrowały już bowiem w świat. Jedna z najlepszych powieści, jakie przeczytałam w tym roku. Codzienność przedwojennego Tarnowa i losy żydowskiej rodziny w latach przed zagładą. Więcej tu.

Alice Zeniter „Sztuka tracenia”, tłum. Agnieszka Rasińska-Bóbr, Wydawnictwo Sonia Draga 2019

Historia utraty i wysiedleń nie jest tylko naszą historią. Alice Zeniter napisała piękną powieść o algierskiej rodzinie, która musiała uciekać z ojczyzny po tym, jak ojciec opowiedział się po stronie Francji w przededniu odzyskania przez Algierię niepodległości. To opowieść o pamięci i utracie, o byciu imigrantem w Europie i byciu obcym we własnym kraju. Świetna, czytajcie! Więcej tu.

Jeśli macie ochotę podzielić się swoimi olśnieniami czytelniczymi tego roku, z przyjemnością o nich poczytam! Życzę wam też, aby kolejny rok był dla was dobry!